LİDERLİK

Sosyal Girişimcilik: Kavram Tanımı

01 / 06

Sosyal girişimcilik, artan miktarda yetenek, para ve ilgi çekiyor. Fakat artan popülerliğinin yanı sıra sosyal girişimcinin ne anlama geldiği ve neler yaptığı konusu belirsizliğini koruyor. Sonuç olarak her türlü faaliyet, günümüzde sosyal girişimcilik şeklinde adlandırılıyor. Bazıları, daha kapsayıcı bir terimin uygun olacağını öne sürerken yazarlar, daha kesin bir tanım yapılması gerektiğini öne sürüyorlar.

 

Yeni ortaya çıkan sosyal girişimcilik hızla büyürken her geçen gün daha fazla sektörün ilgisini çekmektedir. Söz konusu terim başlı başına sıklıkla kullanılmakta, kamu görevlileri tarafından tercih edilmekte, üniversite kampüslerinde yaygınlaşmakta ve Ashoka, Schwab ve Skoll Foundation gibi kuruluşlar da dahil olmak üzere birçok önemli sosyal sektör organizasyonunun stratejisini açıklamaktadır.

Sosyal girişimciliğin bu kadar popüler olmasının arkasında birçok faktör bulunmaktadır. En temel düzeyde girişimciler ve işlerini niçin ve nasıl yürüttükleri hakkında kulağa ilginç ve cazip gelen bir algı söz konusudur. İnsanlar, Steve Jobs gibi ticaret girişimcilerini etkileyici bulmaları ile aynı nedenlerle geçen yılın Nobel Barış Ödülü’ne layık görülen Muhammad Yunus gibi sosyal girişimcilere ilgi göstermektedirler – bu olağanüstü kişiler parlak fikirler ileri sürerler ve tüm olumsuzluklara rağmen insanların yaşamlarını büyük ölçüde iyileştiren yeni ürün ve hizmetler geliştirirler.

Fakat sosyal girişimciliğe duyulan ilgi, insanların popülerlik ve çekicilik olgusunu gölgede bırakmaktadır. Sosyal girişimcilik, toplumsal değişime girme zorunluluğuna işaret etmektedir ve bu alan ile uygulayıcıları birbirinden ayıran da topluma yönelik uzun süreli ve dönüşümsel fayda potansiyelidir.

Sosyal girişimciliğin içerdiği olası faydalar bu faaliyetleri tanıtan ve finanse eden birçok kişi tarafından bilinse de, sosyal girişimcilerin bu önemli dönüş sırasını oluşturmak için ne yaptıklarına dair gerçek tanım hala belirsiz bir nitelik taşımaktadır. Bunun sonucunda sosyal girişimciliğe öylesine kapsamlı bir anlam yüklenmiştir ki söz konusu terim, toplumsal açıdan faydalı tüm faaliyetleri içeren bir kavram haline gelmiştir.

Bu geniş kapsamlılık, bazı açılardan olumlu etkiler yaratabilir. Sosyal sektöre çok çeşitli kaynaklar ayrılırsa ve aksi halde yeterli finansman bulamayacak olan birçok alan, sosyal girişimcilik olarak kabul edilmesi nedeniyle destek alacaksa kapsamlı bir tanım kullanılması faydalı olabilir. Fakat bizler, bunun hatalı bir varsayım ve riskli bir bakış açısı olduğu görüşündeyiz.

Sosyal girişimcilik, özellikle önemli bir taahhüt içermesi nedeniyle cazip gelen bir kavramdır. Tanıma “girişimcilikle ilgili olmayan” birçok faaliyet dahil edilmesi nedeniyle söz konusu taahhüt yerine getirilmezse sosyal girişimcilik itibarını kaybedecek ve gerçek sosyal girişimciliğin özü yitirilecektir. Bu tehlike nedeniyle sosyal girişimciliğin daha kesin ve herhangi bir faaliyetin bu kapsama girip girmediğini belirlememize olanak tanıyacak şekilde tanımlanması gerektiğine inanıyoruz. Burada amacımız, geleneksel toplumsal hizmet kuruluşları tarafından yapılan katkılar ile sosyal girişimciliğin sonuçları arasında haksız bir karşılaştırma yapmak değil; bu iki kavramı birbirinden ayıran hususların altını çizmektir.

Kesin bir tanım yapabilirsek sosyal girişimciliği destekleyenler, kaynaklarını somut ve belirlenebilir bir alan inşa etmeye ve güçlendirmeye yönlendirebilir. Bu disiplin sağlanmadığında sosyal girişimcilik taraftarı olan kimseler, şüpheleri hedef olarak algılama riskini göze alacak ve şüpheciler de toplumsal yeniliğe ve yeniliğe olanak tanıyan kişilere itibar etmeyeceklerdir.

01 / 06