Yazar: Imece

Wo-Co ekibi saha araştırmaları kapsamında birebir görüşmeler ve grup görüşmelerinin yanı sıra anket yaptı. Bu saha çalışmaları sırasında pek çok değerli içgörü edinildi. Birebir görüşmelerde; kadın liderlerin sahip olduğu özelliklerin yeni dünya gereklilikleri ile örtüşmesi ve bunun hâlihazırdaki liderlik kalıplarına alternatif olacağı ortaya çıktı. Grup görüşmesinde ise, kurumsal hayatta “boys’ club”ların olduğu ve yalnızca bu farazi yapılar nedeniyle bile, kadınların nitelikli işlerden haberdar olamadığı, “boys’ club” içerisinde yer alamadığı, üst kademeye seçilirken “boys’ club” oluşumların etkisi olduğu bilgisi kaydedilmiştir. Anketten çıkan şaşırtıcı sonuçlardan bir tanesi de kadın-erkek eşitliğine aykırı bir görüş olmamasına rağmen kadın yöneticiye önyargılı bakıldığı olmuştur. Yapılan saha araştırmaları ve Destek Programı çalışmaları dahilinde gerçekleşen Proje Pazarı, Wo-Co ekibine projelerine netlik kazandırdı. Başta online olarak tasarlanan platform, ekip kararıyla ağırlıklı olarak yüz yüze verilecek eğitimler olarak dönüştürülmüştü. Ancak, Proje Pazarı kapsamında alınan geri bildirimler sonucunda online platform ve içeriklerin gerekliliği konusundaki fikir pekiştirildi. Ayrıca online eğitim içeriklerinin daha etkileyici olması adına, “gamification” (oyunlaştırma) metodu önerilmiş ve araştırılmaya başlanmıştır.

reflect, kadın tekstil çalışanları ve Suriyeli genç kızlar olmak üzere iki farklı faydalanıcı grubunu ve bu grupların öngördükleri ihtiyaçlarını belirledi. Ekip, Suriyeli genç kızlar ile yaptıkları röportajlar neticesinde eğitime ilişkin ihtiyaçlarının tahminlerinden daha spesifik olduğunu ve onlara kapsayıcı bir sosyal etki modeli oluşturmanın efektif olmayacağını fark etti. reflect, koleksiyonlarının üretiminde çalışan kadınlar ile yaptıkları birebir görüşmelerin sonucunda içinde bulundukları endüstride çalışan kadınların güçlenmesi konusunun büyük bir etki alanı olabileceğini keşfetti. Türkiye’de çalışan 1 milyon kadın tekstil çalışanın güçlenmesi, bilgi ve yetkinliklerinin geliştirilmesi adına çalışmaya başladılar. Ana faydalanıcı grubunun birlikte çalıştıkları tekstil sektöründeki kadınlar olması etki modellerini netleştirdi.

Farklı kurumlardan uzmanlarla görüşen ekip, İzmir, İstanbul, Giresun, Ankara, Şanlıurfa, Bingöl illerinde yaşayan 180 çocuk ve yetişkinden ‘’Kadın’’ ve ‘’Erkek’’ tanımlarını alarak ve ev içi toplumsal rolleri nasıl algıladıklarını ölçen ‘’Evdeki Çöp İnsanlar’’ adında bir değerlendirme aracı geliştirerek uyguladı. Ailelerle birebir röportajlar yapan Öğrenme Tasarımları ekibi, konuyla ilgili raporları, oyuncakları, çocuk kitaplarını ve animasyonları inceledi ve sonuçları analiz ederek Toplumsal Eşitlik Kiti (TEK) içerisinde yer alması gereken öncelikli konuları, farklı uygulamaları ve oyunu geliştirdi. Oyunu kurgularken kullandıkları dinamikler, çocukların “kadın” ve “erkek” kavramlarına verdikleri cevaplar ve ailelerin, öğretmenlerin söylemleriyle şekillendi. Ekip, araştırma aşamasında oyunu ve TEK’i hedef kitleyi anlayarak geliştirdi.  

monolab ekibi, projelerini geliştirirken yaptıkları masa başı araştırmaları sayesinde bir sorun listesi oluşturmuştu. Ekip, Destek Programı 1. çalışmasının ardından, bu sorunları hem sahada gözlemlemek hem de analiz etmek için 3 grupla görüşmeler yaptı. Cinsiyet rolleri ve mesleklerin kızlar tarafından nasıl algılandığını anlayabilmek için, 42 kız çocuğuna yüz yüze görüşmeler ve anketler aracılığıyla sorularını yöneltti. Hikâyeleri anlamak ve sorun analizi yapabilmek için daha önceden farklı programlama eğitimlerine katılmış kız öğrenci ve mühendis kadınlarla görüşen ekip, öğretmen ve veli gibi gözlemciler ile kadın çalışmaları yapan uzmanlarla da görüştü. 2. çalışma sırasında ise saha araştırması ve uzman görüşlerini değerlendirme süreci ve Proje Pazarı’ndaki mentor görüşleri, kızları teknoloji ve mühendislik alanlarına teşvik etme yöntemlerini belirlemede yardımcı olurken, hedef kitleye odaklanmada, iş ve gelir modellerini şekillendirmede ve iletişim metodunu geliştirmede etkili oldu. Ekip ayrıca iş modeli için bir konsept ve motivasyon hikâyesi de belirledi.

Ladybirdlist, ilk Destek Programı çalışmasının ardından yatırımcılarla ve girişimcilerle birçok görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmeler, yatırımcıların kadın girişimcilere de yatırım yapmak istediğini, ancak ulaşmakta zorluk çektiğini gösterdi. Aynı zamanda, yatırımcılar eğitimli ve girişimcilik süreçlerine hakim girişimcilerle çalışmak istediklerini paylaştılar. Girişimciler ise yatırımcı süreçlerine hâkim olmadıklarını ve yatırımcılara ulaşmakta sıkıntı yaşadıklarını belirttiler. Bir diğer dikkat çekici nokta ise, kadın girişimcilerin “cinsiyet yanlılığı”ndan çekindiklerini söylemeleri oldu. Bu bağlamda proje, “Kadın girişimcilerle fon verme potansiyeli olan kişi ve kuruluşları birleştirmek” fikri aynı kalmakla beraber, Ladybirdlist ekibi kadın girişimcilere yönelik eğitimler vermek ve “cinsiyet yanlılığı”na duyarlı bir oluşum oluşturmaları gerektiğinde karar kıldı.

Yolda çıktıklarında ‘gerçek’ diye tutundukları büyük varsayımların görüşmeleri sonrasında bir bir yerlerini ‘sahadaki gerçeğe’ bırakmaları Kızlar Sahada Akademi ekibinde büyük şaşkınlık ve heyecan yaratırken, ekip üyeleri bir işi sadece yapmakla, merakla öğrenmek amaçlı yapmanın farkını öğrendi. Çalışma 1 sonrasında attıkları adımlar sayesinde sosyal girişimlerinin çözüm fikri netleşti. Ekip üyelerinin bu fikir üzerinde anlaşmasıyla beraber saha çalışmalarının ikinci kısmına başladılar. En temel öğrenimlerinden biri de, nasıl bir sosyal girişim olunacağına dair oldu. Sundukları fikirler hep proje üzerindenken, artık bir sosyal girişimci bakış açısıyla olayları değerlendiriyor ve varsayım/hipotezleriyle birlikte sürdürebilirliğini ele alıyorlar. Bakış açılarını değiştiren ekip, varsayım/hipotez yazma konusuna yoğunlaştı. 6 günlük bir kamp olarak yola çıktıkları süreçte, çözüm fikirleri bir platforma evrildi.

Kadın Eli ekibinin Destek Programı’nın ilk çalışması ardından projeleri için belirledikleri faydalanıcı ve hedef grupları, süreç içerisinde yaptıkları çeşitli sosyal etki analizleri ve sahada gözlemlediklerinden sonra değişiklikler gösterdi. İkinci çalışma sırasında ise farklılaşan Kadın Eli projesi, genişleyen ve değişen faydalanıcıları ile çok daha net, sürdürülebilir etki yaratabilecek bir hâle dönüştü.

Empatikly ekibi, saha araştırmaları sonucunda, toplumsal cinsiyet eşitliği denince ilk önce akla kadına şiddet, cinayet gibi oldukça büyük kavramların geldiğini, kişilerin de bu kavramları kendilerinden ve etki alanlarından çok uzakta gördüğünü, dolayısıyla da davranışlarında herhangi bir değişiklik olamadığını gözlemledi. Ekip pek çok kişinin günlük hayatta “adam gibi” “adamakıllı” “sözünün eri” gibi kelime ve kalıpları kullandığını; ancak bu kullanımların toplumsal cinsiyet eşitliği ile bağını kuramadığını fark etti. Tüm bu gözlemler, kullanılan kelimelerin etkisi konusunda farkındalık yaratma, sebeplerini açıklama ve faydalarını sunmanın gerekliliğini öne çıkardı. Empatikly’nin ilk prototipi çıkarılarak testlerine başlandı.

Annelerin toplum ve baba tarafından çocuğun bakım ve gelişiminden sorumlu tek kişi olarak görülmesi ve diğer anneler tarafından “mükemmel anne” olması için baskı altında tutulmasıyla, kadın tüm yükü tek başına omuzlamaya çalışırken kendini sadece anne kimliğiyle tanımlamaya başlıyor ve zamanla özgüvenini kaybediyor. Diğer yandan; BabyAcademy ekibi toplumsal cinsiyet eşitliği farkındalığına sahip olduğunu iddia eden ailelerde bile buna uygun davranış, tutum, iletişim ve eşit anne-baba rol modelinin oluşmadığını ve bu nedenle çocukların potansiyellerinin sınırlandığını gözlemledi.

Ekip, projelerinde, doğru rol model olması için farklı motivasyonlara ihtiyaç duyan anne ve babalar için farklı içerikler hazırlayarak, özellikle babanın ihtiyaç duyduğu bakım ve gelişimle ilgili desteği en pratik ve kolay ulaşılabilir yolla sunarak bu alanda dünyada ilk ve tek olmayı hedefliyor.