TASARIM ODAKLI DÜŞÜNME

İnsan Merkezli, Sistem Odaklı Tasarım

03 / 03

İnsan merkezli ve sistem odaklı düşünme yöntemlerini birleştirici bir çerçeve

Bu da bizi nihai konumuza getiriyor: İnsan merkezli ve sistem odaklı düşünme araçlarının birbirini nasıl tamamlayabileceği. Burada, daha önce ele alınan sekiz araç beraberce çerçeveye yerleşiyor.

Bu, kadranlar üzerinden ilerlerken araçları beraberce kullanan bir olası dizilişin modelini betimliyor. İki yaklaşımın her biri farklı bir mercekten o yöntemle çalışmaya katkıda bulunduklarını görebiliyoruz.

Her kadranda birbirini tamamlayıcı insan merkezli ve sistem odaklı düşünme araçlarını gösteren şema. (Kaynak: SSIR)

Veri: Sistemde hangi paydaşların rol oynadığını anlamak önce kimle konuşmanız gerektiğine karar vermenize yardımcı olur. Bireylerle konuşmanız da verimli insan hikâyeleri toplamanıza yardım eder, ayrıca belki radarınızda olmayan başka paydaşlar veya kişilerden haberdar olursunuz ve dikkate aldığınız paydaşlar ve aralarındaki ilişkiler de genişler.

İçgörüler: Problem üzerine düşüncelerinizi şekillendiren içgörüler farklı düzeylerde gelir. Hem insan düzeyinde (insanların kafa yapıları ve davranışları hakkında) hem de sistem düzeyinde (yapılar ve etkin kuvvetler hakkında) içgörüler edinmek size problem hakkında daha bütünlüklü bir anlayış kazandırır.

Fırsat Alanları: İnsanların hayatlarında değişim yaratma imkânını tespit edip bir çerçeveye yerleştirmek sizi anlamlı çözümler yaratabilecek bir konuma taşır. En büyük etkiyi yaratacak fırsatı seçmek için de, en büyük gücü hangi uygulama noktasından elde edeceğinizi sistemin dinamiklerini ve müdahalenize açık noktalarını dikkate alın.

Çözümler: Çözümleri geliştirip prototiplemek insan davranış ve deneyimlerine etki eden müdahalelerle sonuçlanır. Çözümleri sistem dahilinde en iyi nasıl devreye sokup bütünleştirebileceğinizi dikkate alarak müdahalelerin etkilerinin kalıcı olmasını sağlayın.

Daha önemlisi, iki merceğin, insan merkezli ve sistem odaklı düşünme yöntemlerinin, hedeflerini ve rollerini genelleyebiliriz. Aşağıdaki şekil her yaklaşımın bize ne sunduğunun ve bir projeyi ileriye taşımak için nasıl etkili bir biçimde beraber çalışabileceklerinin ana hatlarını ortaya koyan sekiz soru soruyor.

(Kaynak: SSIR)

Hem insan merkezli hem sistem odaklı düşünme yöntemlerinden fayda sağlamanın bir yolu da ikisi arasında gidip gelmektir. Bir mercek diğeri yardımıyla keşfettiğimiz soruları cevaplayabilir. (Örneğin, sebep ve sonuçları eşlerken fark ettiğimiz beklenmedik bir örüntüyü, insanların hikâyelerini dinleyip onların eylemlerinin bunu nasıl meydana getirdiğini fark ederek anlayabiliriz.) Derin anlayış ve belli bireylere gösterilen dikkat büyük resim içinde bağlama yerleştirilerek değerlendirilebilir. Sisteme etki eden kuvvetler ve ilişkiler sistemin içindeki insanların inanç ve davranışlarıyla eşleşir.

Zorlu problemleri ele almak, varsayımları sorgulamaya açık olmayı, yeni olasılıklar keşfetmeyi ve neyin işe yarayacağını görmek için deney yapmayı gerektirir. İnsan merkezli tasarımın insani, sezgisel, ve araştırmacı doğasını sistem yaklaşımlı düşünmenin ilişkisel, müdahale gücünü düşünen ve stratejik yapısı ile birleştirirsek, pratiğimizi günümüzün anlamlı, toplumsal ve karmaşık zorluklarıyla uğraşmaya daha elverişli hale getirebiliriz.

Vialet’e sorun. Onun tasarım çalışması 2016’da Substantial Classrooms’u kurmasına yardımcı oldu. Organizasyon, şu anda okul bölgelerinin vekil öğretmenleri bizzat eğitip desteklemesini iyileştirmeye yardımcı olacak ürün ve hizmetlere odaklanarak öğrencilerin vekil öğretmenlerle geçirdikleri zamanı yeniden düşünmek üzerine çalışıyor.

Bir tasarım yaklaşımı kullanarak, Jill Vialet problemi hem insan hem sistem düzeyinde görmeyi başardı. Karmaşık problemler genelde bu türden bir ikili düşünce yapısını ve ikisi arasında geçiş yapabilmeyi gerektirir. Bazılarının iki ayrı ve çelişen alanlar olarak görebileceği yöntemler, aslında birlikte kullanıldıklarında daha iyi işlev görebilirler.

#Eğitim #Psikoloji #Sosyalİnovasyon
03 / 03